Οδηγίες Για Την Υλοποίηση
Το Πρόγραμμα
Οδηγίες για την Υλοποίηση του Προγράμματος
1. Σύνθεση της ομάδας των Μικρών εκπαιδευτών:
- Ο μέγιστος αριθμός μαθητών που μπορούν να συμμετέχουν σε μια ομάδα Μικρών εκπαιδευτών ισοδυναμεί με τον μέγιστο αριθμό μαθητών ενός τμήματος (25). Για κάθε ομάδα αναμένεται να δηλωθεί ένας υπεύθυνος εκπαιδευτικός (ή, αν κριθεί απόλυτα αναγκαίο, δύο υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί) που θα καθοδηγεί και θα στηρίζει τους Μικρούς εκπαιδευτές στην ετοιμασία και υλοποίηση του σχεδίου δράσης τους. Σε περίπτωση που σε κάποιο σχολείο υπάρχει ενδιαφέρον για συμμετοχή περισσότερων των 25 μαθητών, θα πρέπει να δημιουργηθεί δεύτερη ομάδα Μικρών εκπαιδευτών που θα ετοιμάσει και υλοποιήσει το δικό της σχέδιο δράσης, και, αντίστοιχα, να δηλωθεί επιπρόσθετος υπεύθυνος εκπαιδευτικός. Σημειώνεται ότι, πέραν του/των υπεύθυνου/ων εκπαιδευτικού/ών (που θα δηλωθούν επίσημα κατά τη δήλωση συμμετοχής), για την υλοποίηση του σχεδίου δράσης μπορούν να συνεισφέρουν και άλλοι εκπαιδευτικοί του σχολείου.
- Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ομάδα των μαθητών/μαθητριών θα πρέπει να είναι ευέλικτη στο να μπορεί να συντονίζεται, να προγραμματίζει και υλοποιεί τις δράσεις της. Ως εκ τούτου ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός θα πρέπει να αποφασίσει για το κατά πόσο οι μαθητές θα προέρχονται ή όχι από διαφορετικά τμήματα.
- Γίνεται εισήγηση-σύσταση όπως σε κάθε ομάδα Μικρών εκπαιδευτών δημιουργηθούν 3 υπο-ομάδες αντίστοιχα με τις 3 (τουλάχιστον) δράσεις που αναμένεται να υλοποιήσουν (έχει οριστεί ως ελάχιστο οι 3 δράσεις για σκοπούς πιστοποίησης, εξαιρουμένης της σύντομης εκδήλωσης στο σχολείο). Η κάθε υπο-ομάδα θα έχει την κύρια ευθύνη υλοποίησης μιας δράσης. Νοείται ότι μαθητές από άλλες υπο-ομάδες θα μπορούν να βοηθούν μια άλλη υπο-ομάδα στη δράση της. Η δημιουργία των υπο-ομάδων θα διευκολύνει αργότερα και τη διαδικασία καταγραφής του αναστοχασμού, αφού η κάθε υπο-ομάδα, εφόσον θα υλοποιεί τη δράση της, θα καλείται να ετοιμάσει εντός 2 εβδομάδων τον αναστοχασμό της (για τον αναστοχασμό βλ. αναλυτικότερα πιο κάτω).
- Θα ήταν προτιμότερο οι μαθητές/τριες Μικροί εκπαιδευτές να μην είναι τελειόφοιτοι, έτσι ώστε την επόμενη χρονιά, να μπορούν να καθοδηγήσουν τους συμμαθητές τους και ευρύτερα τη σχολική κοινότητα και να κάνουν περαιτέρω διάχυση των γνώσεων που θα έχουν αποκτήσει.
2. Αποτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης και καθορισμός των αναγκών και προτεραιοτήτων
H αποτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης και ο καθορισμός των αναγκών και προτεραιοτήτων επικεντρώνεται στα θέματα ασφαλούς χρήσης και αξιοποίησης του διαδικτύου που απασχολούν τους ίδιους τους Μικρούς εκπαιδευτές, τους συμμαθητές τους και το σχολείο ευρύτερα.
- Οι Μικροί εκπαιδευτές (με την καθοδήγηση του υπεύθυνου εκπαιδευτικού τους θα πρέπει να κάνουν μια σύντομη διερεύνηση αναγκών για το θέμα αυτό, προτού διαμορφώσουν το σχέδιο δράσης τους π.χ.
- μέσω ενός απλού και σύντομου ερωτηματολογίου:
- online (π.χ. μέσω του MS Forms)
- στο χαρτί
- μέσω συναντήσεων και διαβούλευσης:
- με συμμαθητές τους,
- με το μαθητικό συμβούλιο,
- τους εκπαιδευτικούς τους κ.ά.).
- μέσω ενός απλού και σύντομου ερωτηματολογίου:
- Για τον σκοπό αυτό, στην ενημερωτική / εναρκτήρια συνάντηση με τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς, θα παρουσιαστεί σε συντομία το πόσο εύκολο είναι τα ίδια τα παιδιά να ετοιμάσουν ένα σύντομο ψηφιακό ερωτηματολόγιο, και θα τους δοθεί και σχετικός οδηγός χρήσης.
- Σημειώνεται ότι η αποτίμηση αυτή δεν θα λογίζεται ως μία από τις 3 δράσεις που αναμένεται να υλοποιήσουν οι μαθητές Μικροί εκπαιδευτές.
3. Προετοιμασία – Σχεδιασμός – Υλοποίηση των Δράσεων
- Οι Μικροί εκπαιδευτές για το διαδίκτυο αναμένεται μέσα από αυτό το Πρόγραμμα να υλοποιήσουν τουλάχιστον 3 δράσεις για την ασφάλεια στο διαδίκτυο, με στόχο την ενημέρωση και εκπαίδευση σε θέματα δημιουργικής αξιοποίησης και ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου.
- Αναμένεται οι προγραμματισμένες δράσεις να αφορούν όλη τη σχολική κοινότητα. Επομένως, οι Μικροί εκπαιδευτές για το διαδίκτυο αναμένεται να εκπαιδεύσουν και να ενημερώσουν τους συμμαθητές τους και τους μαθητές του σχολείου, όπως επίσης τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς τους. Οι δράσεις τους μπορεί να είναι μέρος μαθήματος στην τάξη τους, δραστηριότητες την ώρα του διαλείμματος και κατά τη διάρκεια άλλων εκδηλώσεων ή εκτός ωρών σχολείου -με τη σύμφωνη γνώμη των γονιών τους- σε συνεργασία με την κοινότητα. Οποιεσδήποτε εκδηλώσεις του σχολείου ή της κοινότητας μπορούν να εκλαμβάνονται ως ευκαιρίες για δράσεις.
- Θα πρέπει να τονιστεί ο χαρακτήρας της εκπαίδευσης άλλων (και της διάχυσης προς άλλους) μέσα από τις δράσεις: οι μαθητές αναμένεται να λειτουργήσουν ως «μικροί εκπαιδευτές». Θα πρέπει, στον προγραμματισμό της κάθε δράσης, να ορίζεται στην κάθε δράση ποιους σκοπεύουν να «εκπαιδεύσουν» και να διαμορφώνουν τη δράση τους (και τα σχετικά μέσα που θα χρησιμοποιήσουν για την εκπαίδευση / διάχυση) αναλόγως.
- Πρώτιστα αναμένται να εκπαιδεύσουν μαθητές/τριες του σχολείου τους – ενδεχόμενα της ίδιας ηλικίας ή νεαρότερους
- Θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν επίσης:
- Μαθητές γειτονικών σχολείων
- Εκπαιδευτικούς
- Γονείς / παππούδες / γιαγιάδες
- Εργαζόμενους σε φορείς / οργανισμούς που γειτνιάζουν με το σχολείο τους ή σχετίζονται με αυτό
- Ένα άλλο σημαντικό σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι αναμένεται από τους ίδιους τους μαθητές να ετοιμάσουν / συνθέσουν / δημιουργήσουν κάποιο δικό τους υλικό, το οποίο θα χρησιμοποιήσουν είτε κατά την εκπαίδευση άλλων είτε σε εκδηλώσεις ενημέρωσης και διάχυσης. Τουλάχιστον σε μία από τις δράσεις τους το υλικό που θα χρησιμοποιηθεί θα πρέπει να το έχουν δημιουργήσει οι μαθητές.
- Η προετοιμασία και σχεδιασμός των δράσεων θα πρέπει να γίνει από τους ίδιους τους Μικρούς εκπαιδευτές. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού θα είναι καθοδηγητικός και συμβουλευτικός.
- Επιπλέον, ο εκπαιδευτικός θα μεταφέρει / καταχωρίσει το Σχέδιο δράσης των Μικρών εκπαιδευτών στη διαδικτυακή Πλατφόρμα του Προγράμματος, στην οποία και θα έχει πρόσβαση.
- Επιπρόσθετα, η σχολική μονάδα καλείται να συμμετάσχει σε εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται για τη Διεθνή Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου, κατά τη διάρκεια του μήνα Φεβρουαρίου.
- Σημειώνεται ότι μία εκ των δράσεων των Μικρών εκπαιδευτών θα πρέπει να προγραμματιστεί και να υλοποιηθεί κατά τη διάρκεια της εβδομάδας για τη Διεθνή Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, τότε αυτή η δράση θα πρέπει να είναι εντός του μήνα Φεβρουαρίου.
- Στην Ημερίδα που διοργανώνεται κάθε χρόνο με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου, το κάθε σχολείο που θα συμμετέχει στο Πρόγραμμα, θα εκπροσωπηθεί τόσο από τους Υπεύθυνους Εκπαιδευτικούς όσο και με αριθμό Μικρών Εκπαιδευτών. Οι ομάδες των Μικρών Εκπαιδευτών θα κληθούν να παρουσιάσουν δράσεις τους (όσες θα έχουν υλοποιήσει μέχρι τότε) στην έκθεση αφίσας (poster session).
- Για την υλοποίηση των δράσεων, η σχολική μονάδα θα υποστηρίζεται από έναν Λειτουργό του Π.Ι. Θα έχει ταυτόχρονα τη δυνατότητα για διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων που θα προσφέρονται από τους Συνεργαζόμενους Φορείς του Προγράμματος.
- Η καθοδήγηση των μικρών εκπαιδευτών από τον/τους υπεύθυνο/ους εκπαιδευτικό/ούς είναι πολύ σημαντική για την επιτυχή υλοποίηση του Προγράμματος. Το σχέδιο δράσης που οι μικροί εκπαιδευτές θα αναπτύξουν, οι ολοκληρωμένες δράσεις με το συνοδευτικό υλικό καθώς και οι αναστοχασμοί εκπαιδευτικών και μαθητών για την κάθε δράση θα είναι βασικά εργαλεία αναδιαμόρφωσης των επερχόμενων δράσεων.
- Όταν οι μαθητές αφεθούν να πάρουν πρωτοβουλίες, μέσα από σωστή καθοδήγηση, αναπτύσσουν ενδιαφέρουσες και δημιουργικές ιδέες. Μπορείτε να ανατρέξετε στον ιστότοπο του Προγράμματος http://youngcoaches.pi.ac.cy , στο μέρος «Δράσεις Σχολείων» όπου μπορείτε να δείτε Δράσεις που υλοποίησαν άλλα Σχολεία που συμμετείχαν τις προηγούμενες χρονιές στο Πρόγραμμα. Πιο κάτω, παρατίθενται μερικές ιδέες για δράσεις, τις οποίες η ομάδα των Μικρών Εκπαιδευτών (και κατ’ επέκταση η σχολική μονάδα) μπορεί να προγραμματίσει και να υλοποιήσει:
- παρουσιάσεις σε μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς
- προβολές σχετικών βίντεο και συζήτηση για τα μηνύματά τους
- δημιουργία σύντομου βίντεο και προώθησή του
- δημιουργία ενημερωτικού υλικού για μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς
- δημιουργία αφισών και ανάρτησή τους
- δημιουργία γραφικού / αφίσας που θα χρησιμοποιηθεί για εκτύπωση π.χ. σε mousepad
- δημιουργία graffiti ή άλλου έργου τέχνης στο σχολείο
- διοργάνωση διαλογικής συζήτησης
- έρευνα / διερεύνηση για τη χρήση του διαδικτύου από μαθητές / γονείς (πέραν από την αποτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης)
- συγγραφή θεατρικού δρωμένου και παρουσίασή του
- ετοιμασία παιχνιδιών (π.χ. παιχνίδι με ερωτήσεις, ή «φιδάκι» επιδαπέδιο ή επιτραπέζιο) με θέμα την ασφάλεια στο διαδίκτυο
- και (επιπρόσθετα των 3 δράσεων) την ενδοσχολική εκδήλωση
4. Ολοκλήρωση Δράσεων – Τεκμήρια Υλοποίησης – Αναστοχασμός
Μετά την ολοκλήρωση της κάθε δράσης, και όχι αργότερα από την παρέλευση 2 εβδομάδων, θα πρέπει να συμπληρώνονται και να μεταφορτώνονται συγκεκριμένα στοιχεία και αρχεία, πάντοτε μέσω της Πλατφόρμας του προγράμματος:
- Συμμετέχοντες: πληροφόρηση για ποιοι και πόσοι συμμετείχαν στην εν λόγω δράση (εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς)
- Τεκμήρια υλοποίησης και αξιολόγησης δράσης: εδώ γίνονται upload οποιαδήποτε αρχεία έχουν σχέση με την υλοποίηση και αξιολόγηση της δράσης π.χ. φυλλάδια, παρουσιάσεις, εργασίες μαθητών, ιστότοποι, αναστοχαστικά σχόλια των Μικρών Εκπαιδευτών, ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, φωτογραφίες, βίντεο, κ.ά.
- Αναστοχαστικά Σχόλια:
- Ο αναστοχασμός για την κάθε δράση γίνεται τόσο από τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό όσο και από τους Μικρούς Εκπαιδευτές που ήταν υπεύθυνοι για την υλοποίησή της. Μπορεί να περιλαμβάνει σχόλια που αφορούν:
- στον ρόλο των μαθητών/τριών Μικρών Εκπαιδευτών για το διαδίκτυο (και την εργασία / συνεργασία τους στην ομάδα / υπο-ομάδα τους),
- στον ρόλο του εκπαιδευτικού,
- στα σημεία επιτυχίας και αδυναμίας και
- σε εισηγήσεις βελτίωσης
- Στην περίπτωση του υπεύθυνου εκπαιδευτικού, ο αναστοχασμός του για την κάθε δράση θα καταχωρείται στο συγκεκριμένο χώρο-πεδίο της πλατφόρμας υπό μορφή κειμένου (λαμβάνοντας υπόψη τις τέσσερις παραμέτρους πιο πάνω).
- Στην περίπτωση των μαθητών/τριών Μικρών Εκπαιδευτών, ο αναστοχασμός του/της κάθε μαθητή/τριας κάθε υπο-ομάδας μαθητών (αν έχουν εργαστεί σε υπο-ομάδες) θα μπορεί να μεταφορτωθεί (upload), από τον εκπαιδευτικό, στο πεδίο Τεκμήρια υλοποίησης και αξιολόγησης δράσης (βλ. πιο πάνω), στην μορφή που αυτός έγινε από τους ίδιους τους μαθητές, για την κάθε δράση. Εδώ να σημειώσουμε ότι χρειάζεται να δοθεί μια ευελιξία στον τρόπο καταγραφής του αναστοχασμού εκ μέρους των μαθητών, που να λαμβάνει υπόψη και το ηλικιακό τους επίπεδο π.χ.:
- Είτε σε μορφή αρχείων κειμένου Word, είτε ψηφιακά συμπληρωμένα έντυπα είτε χειρόγραφα (τα χειρόγραφα θα πρέπει να ψηφιοποιηθούν είτε μέσω scanner είτε με φωτογράφιση).
- Είτε σε μορφή online ερωτηματολογίου (εδώ θα πρέπει να σημειωθεί στην πλατφόρμα ότι οι μαθητές επέλεξαν να απαντήσουν το online ερωτηματολόγιο)
- Είτε ως μια σύντομη παρουσίαση στο PowerPoint
- Είτε ως ένα φυλλάδιο σε μορφή Publisher ή άλλη μορφή
- Είτε ως ένα φυλλάδιο που συμπληρώθηκε χειρόγραφα ή/και σχεδιάστηκε από τα παιδιά (τα χειρόγραφα θα πρέπει να ψηφιοποιηθούν είτε μέσω scanner είτε με φωτογράφιση).
- Είτε ως ένα ένα σύντομο βίντεο ή ηχητικό, στο οποίο να δηλώνουν / παρουσιάζουν τον αναστοχασμό τους.
- Είτε με άλλο τρόπο που θα συμφωνηθεί με τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό.
- Μια εισήγηση που μπορεί να λάβουν υπόψη τους οι μαθητές είναι ότι ένας δυναμικός και άμεσος τρόπος παρουσίασης του αναστοχασμού τους είναι μέσω ενός σύντομου και απλού βίντεο, (ή μιας ψηφιακής ηχογράφησης) που μπορούν να ετοιμάσουν με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού τους. Σε αυτό θα εμφανίζονται τα μέλη της υπο-ομάδας να μιλούν στην κάμερα και να αναφέρουν τον αναστοχασμό τους και τις εμπειρίες τους από τη δράση. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εξηγήσουν στους μαθητές ότι αυτό μπορεί να γίνει πάρα πολύ εύκολα (π.χ. ακόμα και με μια φορητή συσκευή). Ταυτόχρονα, το βίντεο αυτό θα μπορεί εύκολα να διαμοιραστεί σε άλλους μαθητές και εκπαιδευτικούς, χρησιμοποιώντας ένα άμεσο και ζωντανό τρόπο για τη διάχυση των εντυπώσεων, των εμπειριών και των αναστοχασμών των παιδιών.
- Ο αναστοχασμός για την κάθε δράση γίνεται τόσο από τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό όσο και από τους Μικρούς Εκπαιδευτές που ήταν υπεύθυνοι για την υλοποίησή της. Μπορεί να περιλαμβάνει σχόλια που αφορούν:
5. Ενδοσχολική εκδήλωση
- Μετά την υλοποίηση των 3 (τουλάχιστον) δράσεων των Μικρών εκπαιδευτών, θα πρέπει να προγραμματιστεί και να διοργανωθεί μια σύντομη εκδήλωση στο σχολείο στην οποία θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα των δράσεων των Μικρών Εκπαιδευτών προς τους συμμαθητές, εκπαιδευτικούς, ή/και γονείς και την ευρύτερη κοινότητα.
- Ανάλογα με τη βαθμίδα του σχολείου θα πρέπει να προγραμματιστεί έγκαιρα λαμβάνοντας υπόψη και άλλες υποχρεώσεις του σχολείου (π.χ. εξετάσεις).
- Ιδανικά αυτή θα μπορούσε να γίνει σε συνδυασμό με πρόσκληση των γονέων είτε σε πρωινό χρόνο (π.χ. είτε τις πρώτες 2 είτε τις τελευταίες 2 περιόδους) είτε το απόγευμα – και να προσκληθεί και κάποιος φορέας ή συνεργάτης για επιπρόσθετη ενημέρωση / διάλεξη / σεμινάριο.
- Η εκδήλωση μπορεί να διοργανωθεί σε συνδυασμό με άλλη εκδήλωση / δραστηριότητα του σχολείου (π.χ. του προγράμματος «Ασφαλές σχολείο για το διαδίκτυο», ή με ομιλία / εργαστήριο από συνεργαζόμενο φορέα για θέματα διαδικτύου κ.ά.).
- Σημειώνεται ότι η μέρα που αρκετά σχολεία (ειδικά της Μέσης Εκπαίδευσης) θεώρησαν, σε προηγούμενες χρονιές, ως βολική για αυτή την εκδήλωση (αν αυτή γίνει σε πρωινό χρόνο) είναι η τελευταία μέρα μαθημάτων πριν τις διακοπές του Πάσχα.
Σημειώνεται ότι το Πρόγραμμα «Μικροί εκπαιδευτές για το διαδίκτυο 2.0» μπορεί να ενταχθεί στο ευρύτερο πλαίσιο του Προγράμματος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου «Καινοτόμα σχολεία και Εκπαιδευτικοί Πυρήνες» και http://innovativeschools.pi.ac.cy , αλλά και να συνδυαστεί με το Πρόγραμμα «Ασφαλές σχολείο για το διαδίκτυο» http://esafeschools.pi.ac.cy .
Υπενθυμίζεται ότι το υλικό του εκπαιδευτικού πακέτου «Ασφαλές σχολείο για το διαδίκτυο» http://esafeschools.pi.ac.cy αναμένεται να ενισχύσει την προσπάθεια εντοπισμού υποστηρικτικού υλικού για τον σχεδιασμό δράσεων.
Σημείωση: Το υλικό το οποίο αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια του Προγράμματος, θα παραχωρείται στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, σύμφωνα με την άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0 – Διεθνές (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.el), με στόχο την αξιοποίησή του για τους σκοπούς του Προγράμματος.
