Το φαινόμενο «Blue Whale Challenge» ή αλλιώς Δοκιμασία – Πρόκληση «Μπλε Φάλαινα» αφορά ένα διαδικτυακό «παιχνίδι», το οποίο, το τελευταίο χρονικό διάστημα, λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόκειται για ένα δημοφιλές «παιχνίδι», ειδικότερα ανάμεσα στις τάξεις παιδιών και εφήβων, το οποίο φέρεται να λαμβάνει χώρα μέσω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (π.χ., Facebook, Instagram) και το οποίο δύναται να προκαλέσει σοβαρές σωματικές βλάβες στους/στις συμμετέχοντες/συμμετέχουσες, που λαμβάνουν μέρος σε αυτό.
Τι είναι το «παιχνίδι» «Blue Whale Challenge» ή αλλιώς Δοκιμασία – Πρόκληση «Μπλε Φάλαινα»;
Η φιλοσοφία του παιχνιδιού «Blue Whale Challenge» ή αλλιώς Δοκιμασία – Πρόκληση «Μπλε Φάλαινα», αφορά στην πρόσκληση κάθε συμμετέχοντα/συμμετέχουσας για επιτυχημένη υλοποίηση δοκιμασιών/προκλήσεων, για ένα χρονικό διάστημα πενήντα (50) συνεχόμενων ημέρων. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου «παιχνιδιού», οι συμμετέχοντες/συμμετέχουσες λαμβάνουν μέρος σε άκρως επικίνδυνες για την υγεία και τη σωματική τους ακεραιότητα εντολές/οδηγίες (π.χ., αυτοτραυματισμό, παρακολούθηση ταινιών τρόμου, ξύπνημα σε ασυνήθιστες ώρες, αναρρίχηση σε ψηλά κτίρια), με αποκορύφωμα την εκούσια θυσία του εαυτού τους. Οι εκάστοτε εντολές του «παιχνιδιού» δίνονται από έναν άγνωστο εντολέα/χειραγωγό, ο οποίος, για τους σκοπούς του «παιχνιδιού», χρίζεται «διαχειριστής» και ο οποίος καλεί κάθε συμμετέχοντα/συμμετέχουσα στην επιτυχημένη ολοκλήρωση κάθε πρόκλησης, με την παροχή αποδεικτικών τεκμηρίων (π.χ., φωτογραφικού υλικού). Αν κάποιος/κάποια παίκτης/παίκτρια αποφασίσει να αποχωρήσει από το «παιχνίδι», τότε ο «διαχειριστής» εξαπολύει απειλές, προκειμένου να εξαναγκάσει τον/την συμμετέχοντα/συμμετέχουσα να παραμείνει στο «παιχνίδι».
Πώς μπορεί να συμβεί;
Το επικίνδυνο «παιχνίδι» «Blue Whale Challenge» ή αλλιώς Δοκιμασία – Πρόκληση «Μπλε Φάλαινα» δεν είναι μία ηλεκτρονική εφαρμογή (application), αλλά εξαπλώνεται στο Διαδίκτυο μέσω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (π.χ., Facebook, Instagram). Διαδικτυακές ομάδες δραστηριοποιούνται στα συγκεκριμένα μέσα, προσεγγίζοντας και προσελκύοντας παιδιά και εφήβους στο «παιχνίδι», εκμεταλλευόμενες την περιέργεια, την ελλιπή ενημέρωση και το ευάλωτο και τις ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης ηλικιακής φάσης.
Το φαινόμενο «Blue Whale Challenge» ή αλλιώς Δοκιμασία – Πρόκληση «Μπλε Φάλαινα» στην Κύπρο
Δεδομένα μέχρι σήμερα αναφέρουν ότι το «παιχνίδι» «Blue Whale Challenge» ή αλλιώς Δοκιμασία – Πρόκληση «Μπλε Φάλαινα», φέρεται να έχει συσχετιστεί με αυτοκτονίες εφήβων στη Ρωσία, ενώ συναγερμός έχει σημάνει τόσο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς εικάζεται ότι έχουν εμφανιστεί κρούσματα και σε άλλες χώρες. Στην Κύπρο έχουν δημοσιευτεί καταγγελίες για πιθανά κρούσματα, τα οποία σχετίζονται με το φαινόμενο αυτό και τελούν υπό διερεύνηση.
Είναι γεγονός ότι το Διαδίκτυο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή των παιδιών και των εφήβων, προσφέροντας απίστευτες δυνατότητες. Ωστόσο, εγκυμονεί σημαντικούς και αρκετούς κινδύνους, εάν επικρατούν συνθήκες ελλιπούς ενημέρωσης. Επίσης, το ευάλωτο, η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας, οι καθημερινές δυσκολίες, η περιέργεια και οι ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης ηλικιακής φάσης διαδραματίζουν καθοριστικό και ενισχυτικό παράγοντα στην έκθεση τέτοιων κινδύνων.
Επομένως, καθίσταται αναγκαίο και επιτακτικό όπως το φαινόμενο «Blue Whale Challenge» ή αλλιώς Δοκιμασία – Πρόκληση «Μπλε Φάλαινα» μας απασχολήσει, όχι μόνο ως ένα ιδιότυπο και μεμονωμένο «φαινόμενο», αλλά ως μέρος ενός συνόλου επιβλαβών συμπεριφορών και σύστοιχων κινδύνων, που καραδοκούν στο διαδικτυακό πλαίσιο. Για αυτό είναι πολύ σημαντική η συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση, ούτως ώστε να καλλιεργηθούν γνώσεις, στάσεις και δεξιότητες για την ορθή αξιοποίηση του Διαδικτύου και την αντιμετώπιση των προκλήσεων σε αυτό.
Παιδιά και Έφηβοι: Τι πρέπει να κάνετε;
- Μην ανοίγετε ύποπτους συνδέσμους που σας αποστέλλονται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (π.χ., Facebook, Instagram).
- Αν δεχθείτε πρόσκληση στο Διαδίκτυο για συμμετοχή σε επικίνδυνα «παιχνίδια» (π.χ., Μπλε Φάλαινα), σε επικίνδυνες συμπεριφορές (π.χ., ανταλλαγή ευαίσθητων προσωπικών πληροφοριών, ακατάλληλα βίντεο/φωτογραφίες) ή σε διαδικτυακές συζητήσεις που σας κάνουν να αισθανθείτε άβολα:
- κρατήστε τα αποδεικτικά στοιχεία,
- μπλοκάρετε το άτομο ή την ομάδα που σας παρενοχλεί,
- ρυθμίστε τους λογαριασμούς σας στο «ιδιωτικό», ώστε μόνο οι φίλοι/φίλες σας να μπορούν να δουν το περιεχόμενό σας,
- αναφέρετε το γεγονός στους γονείς ή σε κάποιο ενήλικα που εμπιστεύεστε,
- καλέστε τη δωρεάν ανώνυμη Γραμμή Βοήθειας και Γραμμή Καταγγελιών στο 1480 ή τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
- Αν πέσει στην αντίληψή σας ότι κάποιο άλλο παιδί ή έφηβος συμμετάσχει ή σχεδιάζει να προβεί στη Δοκιμασία-Πρόκληση «Μπλε Φάλαινα» ή σε άλλες επικίνδυνες ενέργειες ενημερώστε άμεσα κάποιον/κάποια ενήλικα ή καλέστε τη δωρεάν ανώνυμη Γραμμή Βοήθειας και Γραμμή Καταγγελιών στο 1480 ή τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
- Ενημερωθείτε για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου, τα οφέλη και τους πιθανούς κινδύνους. Σχετικό ενημερωτικό υλικό μπορείτε να βρείτε στους συνδέσμους: http://internetsafety.pi.ac.cy/kids και http://internetsafety.pi.ac.cy/teenagers.
Γονείς: Τι πρέπει να κάνετε;
- Διατηρήστε καλές σχέσεις με το παιδί σας και αναπτύξτε ποιοτική επικοινωνία, ώστε να αισθάνεται άνετα να σας αναφέρει τη διαδικτυακή του δράση (διαδικτυακούς φίλους, ιστοσελίδες που επισκέπτεται κ.λπ.) και τυχόν διαδικτυακούς κινδύνους που αντιμετωπίζει.
- Επιβλέψτε διακριτικά τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες και ενημερώστε για την επικινδυνότητα τέτοιων «παιχνιδιών».
- Αν ανησυχείτε για πιθανούς κινδύνους στο Διαδίκτυο (π.χ., σχολικός εκφοβισμός, επιβλαβές περιεχόμενο, επικίνδυνα παιχνίδια τύπου «Μπλε Φάλαινα») μη διστάσετε να μιλήσετε ανοιχτά στο παιδί σας. Ρωτήστε τι σκέφτεται και συζητήστε χωρίς κριτική διάθεση.
- Βεβαιωθείτε ότι οι λογαριασμοί των παιδιών σας έχουν οριστεί πάντα ιδιωτικοί. Στα δίκτυα κοινωνικών μέσων ενημέρωσης, οι ρυθμίσεις θα πρέπει να παραμείνουν ιδιωτικές, ώστε μόνο οι φίλοι/φίλες να μπορούν να δουν το περιεχόμενό τους.
- Δώστε προσοχή σε προειδοποιητικά σημάδια και εάν υποπτευθείτε ότι το παιδί σας συμμετάσχει ή σχεδιάζει να προβεί στη Δοκιμασία-Πρόκληση «Μπλε Φάλαινα» ή σε παρόμοια διαδικτυακά παιχνίδια, καλέστε άμεσα τη δωρεάν ανώνυμη Γραμμή Βοήθειας και Γραμμή Καταγγελιών στο 1480 ή επικοινωνήστε άμεσα με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
- Ενημερωθείτε και ενημερώστε το παιδί σας για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου, τα οφέλη και τους πιθανούς κινδύνους του. Σχετικό ενημερωτικό υλικό μπορείτε να βρείτε στους συνδέσμους: http://internetsafety.pi.ac.cy/parents και http://www.schools.ac.cy/safefty_tips.html.
Σύνδεσμοι
